Een nieuwe bril

In mijn werk ontmoet ik veel mensen met een andere culturele en religieuze achtergrond. Je werkt met elkaar samen. Soms bied ik als buurtpastor een luisterend oor. Als je mensen beter leert kennen ga je van ze houden. Dat vraagt commitment. Mensen zijn anders dan jijzelf. 

Het is makkelijker om met mensen van je ‘eigen soort’ op te trekken. Je begrijpt elkaar, je spreekt dezelfde taal, je deelt dezelfde levensbeschouwelijke achtergrond en je geniet allebei van een chocolade Paashaas (om maar wat te noemen). Hoe eenvoudig is het leven als je allemaal door dezelfde bril kijkt. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? 

Wij en zij

Of je vooral met mensen van ‘jouw eigen soort’ optrekt? Check je privé contacten in je telefoon en je hebt het antwoord. De kans is groot dat jij, net als ik, in je eigen bubbel leeft. Niet gek, want uit MRI-onderzoek blijkt dat we een tweeledig begrip van ‘wij en zij’ hebben. Het schijnt dat onze empathische vermogens alleen worden geactiveerd als we de ander identificeren als iemand van onze groep. Hier hebben we een belangrijke oorzaak te pakken van veel ruzies, conflicten en oorlogen. Er gebeurt zoveel onrecht omdat we anderen uit onze groep van betrokkenheid weren. Het lukt ons niet om met andere ogen te kijken.

Veiligheid

De kans is groot dat dit te maken heeft met het thema veiligheid. We zijn vanaf onze geboorte geprogrammeerd om samen te werken en betrokkenheid te tonen aan mensen die lijken op onze verzorgers. Als het goed is hebben zij ons een basisgevoel van veiligheid gegeven. Met die bril op kijken we naar de wereld om ons heen. We hebben minder op met mensen die heel anders lijken. Ziehier de onbewuste wortels van onze vooroordelen. Onze empathie gaat meestal uit naar de mensen van onze soort. Buiten onze eigen groep voelt minder veilig en dus bedreigend. 

Comfortzone

Dat is een gegeven waarmee we te dealen hebben. Waar het om gaat is: wat doen we met dat gegeven? Leggen we ons erbij neer en blijven we in onze veilige bubbel zitten? Of komen we uit onze comfortzone? Het eerste is verreweg het makkelijkst, maar ook een tikje saai. Het tweede is veel leuker en inspirerender. 

Jezus is mijn grote inspirator op dat vlak. Als je het evangelie leest dan zie je hoe hij telkens verschillen tussen mensen overbrugt. Jezus zoekt de mensen op waar iedereen met een grote boog omheen loopt. Hij heeft geduld. Hij heeft onvoorwaardelijk lief. Jezus is een en al oor voor mensen die hun verhaal kwijt willen. Zijn liefde is grensoverstijgend. Soft? We weten hoe het is geëindigd met Jezus…

Common ground

Als ik met de ogen van Jezus kijk ga ik anders zien. Aan de basis van onze verschillen ligt een gemeenschappelijke deler: we zijn allemaal mens. Uiteindelijk horen we allemaal bij dezelfde groep, namelijk de groep ‘mensheid’. Dat is onze common ground. We zijn allemaal uit hetzelfde hout gesneden. We zijn mens. Mensen door God gemaakt. 

Het evangelie helpt om anders naar je medemens te kijken. Dan kan het gebeuren dat je iemand buiten je eigen bubbel ontmoet, je bril met vooroordelen afzet en denkt: 

‘Mens wat ben je mooi!’